Oι στόχοι των εντολέων μας
είναι οι προκλήσεις μας

ΤΡΑΠΕΖΙΚΟ ΔΙΚΑΙΟ – ΧΡΗΜΑΤΟΔΟΤΗΣΗ 

ΔΑΝΕΙΑ - ΠΙΣΤΩΣΕΙΣ

Δάνεια σε ελβετικό φράγκο

ΕφΑθ 5639/2019: Ανάμεσα στην τράπεζα και τον υποψήφιο λήπτη δανείου σε ελβετικό φράγκο συνήφθη σιωπηρώς σύμβαση παροχής πληροφοριών και συμβουλών

Η εν λόγω απόφαση είναι σημαντική και ενδιαφέρουσα γιατί δέχεται ότι ανάμεσα στην τράπεζα και τον υποψήφιο λήπτη δανείου σε ελβετικό φράγκο συνάπτεται σύμβαση παροχής συμβουλών και πληροφοριών, γεγονός που συνεπάγεται την τήρηση ενός πλήθους υποχρεώσεων ενημέρωσης και διαφώτισης και παροχής κατάλληλης συμβουλής προς τον δανειολήπτη, τις οποίες αν η τράπεζα δεν τήρησε υποχρεούται σε αποκατάσταση της ζημίας του.

Έτσι, ακόμη κι ήθελε γίνει δεκτό ότι οι σχετικοί με τον συναλλαγματικό κίνδυνο γενικοί όροι δεν ελέγχονται υπό το πρίσμα της αρχής της διαφάνειας (ΟλΑπ 4/2019), σε κάθε περίπτωση οι εν λόγω υποχρεώσεις υφίστανται (ως υποχρεώσεις από το νόμο αλλά και) ως συμβατικές υποχρεώσεις από τη σιωπηρώς συναπτόμενη μεταξύ των μερών σύμβαση παροχής πληροφοριών και συμβουλών. Η αποδοχή της τελευταίας έχει ιδιαίτερη σημασία λόγω του μακρύτερου χρόνου παραγραφής των σχετικών αξιώσεων αποζημίωσης (εικοσαετίας). Οι καταναλωτές, εφόσον δεν ενημερώθηκαν με σαφήνεια και δεν έλαβαν με βάση τους στόχους και τις ανάγκες τους ορθή κατάλληλη συμβουλή, μπορούν να ζητήσουν την αποκατάσταση κάθε ζημίας εξαιτίας της ζημιογόνας επιλογής του δανείου σε ελβετικό φράγκο που οδηγήθηκαν σε σχέση με την επιλογή που θα έκαναν αν η τράπεζα είχε ανταποκριθεί στις υποχρεώσεις από τη σύμβαση αυτή.

 Έτσι, από τις σκέψεις της ΕφΑθ 5639/2019:  

«Περαιτέρω, πρέπει, ενόψει και της ρυθμίσεως της υπ' αριθ. 2501/31. 12.2002 Πράξη Διοικητού της Τραπέζης της Ελλάδος « Ενημέρωση των συναλλασσομένων με τα πιστωτικά ιδρύματα για τους όρους που διέπουν τις συναλλαγές τους  , να θεωρείται υφισταμένη η μεταξύ του πιστωτικού ιδρύματος και του πελάτη αυτού υποψηφίου δανειολήπτη ( αυτοτελής) σύμβαση με αντικείμενο την παροχή πληροφοριών ( ή συμβουλών) αναφορικώς με τους κινδύνους από τη διακύμανση της συναλλαγματικής ισοτιμίας,  πρέπει δε ακόμη να γίνει δεκτό ότι  στις περιπτώσεις αυτές έχει συναφθεί σιωπηρώς τοιαύτη σύμβαση, έστω και εάν δεν έχει τηρηθεί κάποιος τύπος, όπως είναι σύνηθες στην πράξη. Στοιχεία, τα οποία φανερώνουν τη δικαιοπρακτική βούληση των μερών στην περίπτωση αυτή είναι ότι : α ) για τον παρέχοντα υπηρεσίες χορηγήσεως δανείου σε ξένο νόμισμα είναι προφανής η μεγάλη σημασία της πληροφορήσεως για τον δυνητικό δανειολήπτη, διότι η πληροφόρηση αυτή θα αποτελέσει τη βάση της λήψεως σοβαρών αποφάσεων εκ μέρους του τελευταίου όχι μόνον για την κατάρτιση της συμβάσεως δανείου, αλλά και για την ομαλή εκπλήρωσή της, δεδομένου ότι οι μεταβολές της συναλλαγματικής ισοτιμίας προσδιορίζουν την έκταση της οφειλής του, β ) καθώς ο μέσος δανειολήπτης είναι συνήθως άπειρος περί τους παράγοντες προσδιορισμού ( και μεταβολής ) της συναλλαγματικής ισοτιμίας, οι εν λόγω επιχειρήσεις διαθέτουν ειδικές γνώσεις για τις συναλλαγές αυτές και ο υποψήφιος δανειολήπτης κατά κανόνα αποφασίζει βάσει των συμβουλών των επιχειρήσεων αυτών, τις εμπιστεύεται και αναμένει υπεύθυνη πληροφόρηση, η παροχή της οποίας ανάγεται στην επαγγελματική δραστηριότητά τους και γ ) οι ως άνω επιχειρήσεις αποκομίζουν ίδιο οικονομικό όφελος από την παροχή των πληροφοριών ή συμβουλών τους, άμεσο ή, τουλάχιστον, έμμεσο.

…..

Με τον πρώτο λόγο εφέσεως (ομοίως αναγόμενο στο νόμω βάσιμο της αγωγής ) ο εκκαλών παραπονείται ότι το πρωτοβάθμιο Δικαστήριο έσφαλε περί την ερμηνεία και εφαρμογή των διατάξεων του άρθρου 361 ΑΚ και της υπ' αριθ. 2501/31. 12.2002 Πράξεως Διοικητού της Τραπέζης της Ελλάδος Ενημέρωση των συναλλασσομένων με τα πιστωτικά ιδρύματα για τους όρους που διέπουν τις συναλλαγές τους », εκδοθείσας κατ' εξουσιοδότηση των άρθρων 13 παρ. 5 και 18 παρ. 5 εδ. α ' Ν. 2076/ 1992 « Ανάληψη και άσκηση δραστηριότητας πιστωτικών ιδρυμάτων και άλλες συναφείς διατάξεις δεχόμενο ότι, κατά τα εκτιθέμενα στο αγωγικό δικόγραφο, δεν προκύπτει ότι καταρτίσθηκε σύμβαση παροχής πληροφοριών και συμβουλών μεταξύ των διαδίκων, αλλά μόνο σύμβαση δανείου σε συνάλλαγμα, απέρριψε δε για το λόγο αυτό ως μη νόμιμη την αγωγή κατά τη βάση αυτή, ενώ, εάν ορθώς έκρινε, έπρεπε να δεχθεί ότι τοιαύτη σύμβαση παροχής πληροφοριών και συμβουλών καταρτίζεται ακόμη και σιωπηρώς μεταξύ του πιστωτικού ιδρύματος και του υποψηφίου λήπτη δανείου σε ξένο νόμισμα, με σκοπό την παροχή στον τελευταίο ενδελεχούς ενημερώσεως αναφορικώς με τον συναλλαγματικό κίνδυνο, δηλαδή τον κίνδυνο από την μεταβολή της συναλλαγματικής ισοτιμίας μεταξύ του εθνικού και του ξένου νομίσματος κατά την εκπλήρωση της συμβάσεως δανείου. Και ναι μεν η σύμβαση στεγαστικού δανείου σε ξένο νόμισμα δεν έχει επενδυτικό χαρακτήρα, πλην όμως, λαμβανομένου υπόψη ότι α ) υφίσταται υποχρέωση του πιστωτικού ιδρύματος κατά την ισχύουσα κατά το χρόνο καταρτίσεως της ένδικης συμβάσεως υπ' αριθ. 2501 /31. 12.2002 Πράξη Διοικητού της Τραπέζης της Ελλάδος να προβαίνει σε ενημέρωση του υποψηφίου λήπτη δανείου σε ξένο νόμισμα περί των κινδύνων από τη διακύμανση της συναλλαγματικής ισοτιμίας και β ) στο πλαίσιο εφαρμογής της Οδηγίας 93/ 13/ΕΟΚ του Συμβουλίου της 5.4.1993 Σχετικά με τις καταχρηστικές ρήτρες συμβάσεων που συνάπτονται με καταναλωτές » έχει επανειλημμένως κριθεί ότι υφίσταται υποχρέωση παροχής πληροφοριών από το πιστωτικό ίδρυμα στον λήπτη δανείου σε ξένο νόμισμα σχετικώς με τον συναλλαγματικό κίνδυνο, πρέπει να γίνει δεκτό ότι στο πλαίσιο της συναλλακτικής επαφής μεταξύ πιστωτικού ιδρύματος και ιδιώτη με αντικείμενο την κατάρτιση δανείου σε ξένο νόμισμα καταρτίζεται, έστω και σιωπηρώς, σύμβαση παροχής πληροφοριών με αντικείμενο τη διαφώτιση και την πλήρη και ενδελεχή ενημέρωση του δανειολήπτη ως προς τη φύση και τα βασικά δομικά στοιχεία του συναλλαγματικού κινδύνου, αλλά και τις πιθανές επιπτώσεις στην ομαλή εκπλήρωση της συμβάσεως από τη δυσμενή μεταβολή της συναλλαγματικής ισοτιμίας, κατά τα αναλυτικώς εκτιθέμενα ανωτέρω υπό στοιχεία Ι και ΙΙΙ της προπαρατεθείσας μείζονος σκέψεως, η δε διερεύνηση της πραγματικής παροχής της εν λόγω ενημερώσεως ανάγεται όχι στο νόμω βάσιμο της σχετικής αγωγής, αλλά στην εκτίμηση των αποδείξεων , Κατά συνέπεια, το πρωτοβάθμιο Δικαστήριο, το οποίο απέρριψε ως μη νόμιμη την αγωγή κατά τη βάση αυτής εκ της συμβάσεως παροχής συμβουλών ( πληροφοριών ) , έσφαλε περί την ερμηνεία και εφαρμογή των διατάξεων των άρθρων 361 ΑΚ και της υπ' αριθ. 2501/31. 12.2002 Πράξεως Διοικητού της Τραπέζης της Ελλάδος « Ενημέρωση των συναλλασσομένων με τα πιστωτικά ιδρύματα για τους όρους που διέπουν τις συναλλαγές τους ενώ, εάν ορθώς έκρινε, έπρεπε να κρίνει νόμιμη την αγωγή κατά την ως άνω βάση της και χωρήσει περαιτέρω στη εξέταση της ουσιαστικής βασιμότητάς της, και ως εκ τούτου πρέπει, γενομένου δεκτού ως βασίμου του πρώτου λόγου εφέσεως, να εξαφανισθεί η εκκαλουμένη απόφαση κατά το κεφάλαιο της απορρίψεως ως μη νόμιμης της προαναφερομένης αγωγικής βάσεως,..».