Με τον Ν. 4745/2020  για τις «Ρυθμίσεις για την επιτάχυνση της εκδίκασης εκκρεμών υποθέσεων του ν. 3869/2010 σύμφωνα με τις επιταγές της παρ. 1 του άρθρου 6 της ΕΣΔΑ ως προς την εύλογη διάρκεια της πολιτικής δίκης» προβλέπεται η υποχρεωτική επίσπευση της εκδίκασης σε πρώτο βαθμό των εκκρεμών υποθέσεων του ν. 3869/2010.

Με τον νόμο αυτό προβλέπεται, με επιμέλεια του οφειλέτη, μέσω ηλεκτρονικής υποβολής της αίτησης, ο επαναπροσδιορισμός όλων των υποθέσεων που έχουν λάβει ημερομηνία εκδίκασης μετά την 15.6.2021, ενώ, η περαιτέρω εκδίκαση των υποθέσεων, στο πλαίσιο της εκουσίας,  θα ακολουθεί κατά βάση το πρότυπο της  τακτικής διαδικασίας του ν. 4335/2015. Σε περίπτωση παράλειψης του επαναπροσδιορισμού της αίτησης αυτή λογίζεται ως μη ασκηθείσα και καταργείται κάθε προστασία από την αίτηση.

Με την ηλεκτρονική υποβολή της αίτησης επαναπροσδιορισμού αίρεται το φορολογικό απόρρητο έναντι των πιστωτών και έναντι του Δημοσίου για οφειλές για τις οποίες ζητείται η ρύθμιση, ως προς τα στοιχεία του αιτούντος ή της συζύγου του και των ανήλικων τέκνων με περιουσία.

Για την περαιτέρω εκδίκαση των υποθέσεων αυτών απαιτείται υποχρεωτικά να προσκομίσει ο αιτών για τον ίδιο και το/τη σύζυγο του καθώς και για τα ανήλικα τέκνα με περιουσία: α) εκκαθαριστικά σημειώματα που καλύπτουν διάστημα τριών (3) ετών πριν τη λήψη του πρώτου χρονικά δανείου του οποίου ζητείται η ρύθμιση και ολόκληρο το διάστημα μέχρι την εκδίκαση β) τις εκδοθείσες πράξεις προσδιορισμού του Ενιαίου Φόρου Ιδιοκτησίας Ακινήτων (ΕΝΦΙΑ) των τελευταίων πέντε (5) ετών καθώς και την τελευταία δήλωση περιουσιακής κατάστασης (Ε9).

Ειδικότερα, για τον επαναπροσδιορισμό ο νέος νόμος θέτει τις ακόλουθες προθεσμίες:

Για αίτηση ρύθμισης οφειλής που κατατέθηκε:

α) μέχρι και την 31η.12.2Ο14, από την 1η.12.2020 ως τις 15.1.2021.

β) από την 1η.1.2015 ως και τις 30η.6.2015, από την 12.2020 ως και τις 31.1.2021.

γ) από την 1η.7.2015 ως και την 31η.12.2015, από την 1η .12.2020 ως και τις 15.2.2021

δ) από την 1η.1.2016 ως και τις 30.6.2016, από την 1η .12.2020 ως και τις 28.2.2021.

ε) από την 1η. 7.2016 ως και την 31η.12.2016, από την 1η. 12.2020 ως και τις 15.3.2021.

στ) από την 1η.1.2017 ως και τις 30.6.2017, από την 1η.12.2020 ως και τις 31.3.2021.

ζ) από την 1η. 7.2017 ως και την 31η.12.2017, από την 1η .12.2020 ως και τις 15.4.2021.

η) από την 1η.1.2018 ως και τις 30.6.2018, από την 1η .12.2020 ως και τις 30.4.2021.

θ) από την 1η.7.2018 ως και την 31η.12.2018, από την 1η .12.2020 ως και τις 15.5.2021.

ι) από την 1η.1.2019 και μετά, από την 1η .12.2020 ως και τις 31.5.2021.

Ο νέος νόμος επικρίθηκε δικαιολογημένα ότι, με τα ασφυκτικά χρονικά πλαίσια που θέτει, τη μετάθεση του βάρος του επαναπροσδιορισμού στον ίδιο τον οφειλέτη και την αξίωση συλλογής προσκόμισης νέων εγγράφων στις ιδιαίτερα επιβαρυντικές και δυσλειτουργικές συνθήκες της υγειονομικής κρίσης,  αντί να προστατεύει, τελικά παραβιάζει    το δικαίωμα στη δίκαιη δίκη κατά άρθρο 6 παρ. 1 της ΕΣΔΑ, την προστασία του οποίου αυτός επικαλείται. Είναι, άλλωστε, σχεδόν ανθρωπίνως αδύνατο τα ειρηνοδικεία να μπορέσουν να ανταποκριθούν στον τεράστιο όγκο υποθέσεων (εκτιμάται περί 37.000 περίπου) στον ελάχιστο χρόνο των 6 μηνών εντός του έτους 2021, όπως αυτό προβλέπει, μαζί μάλιστα με όλες τις άλλες υποθέσεις που ήδη έχουν προσδιοριστεί για το ίδιο διάστημα.  Η δίκαιη δίκη προϋποθέτει την παροχή στο δικαστήριο του αναγκαίου χρόνου αξιολόγησης και διάσκεψης καθώς μόνο τότε διασφαλίζεται η ακρόαση των μερών, η ουσιαστική διερεύνηση των αιτήσεων των οφειλετών ή των ενστάσεων των πιστωτών  και η ορθή και δίκαιη κρίση επ’ αυτών. Ο νέος νόμος ανατρέπει, επομένως,  τους ουσιαστικούς όρους απονομής δικαιοσύνης,  αξιώνοντας την κρίση δικαστικών λειτουργών σε συνθήκες που αυτή δεν μπορεί να είναι δίκαιη. Η ταχύτητα στην απονομή της δικαιοσύνης δεν θα έπρεπε σε καμία περίπτωση να επιδιώκεται εις βάρος της ορθής απονομής της δικαιοσύνης. Σε αυτή την προσέγγιση παραπέμπει και η χρήση του όρου «εντός ευλόγου χρόνου» σύμφωνα με το άρθρο 6 της ΕΣΔΑ. Οι καθυστερήσεις που το Υπουργείο Δικαιοσύνης θα όφειλε  να αντιμετωπίσει είναι οι καθυστερήσεις που θα μπορούσαν να αποφευχθούν, χωρίς να διακινδυνεύεται η δίκαιη δίκη (βλ. σχετική επιστημονική ανακοίνωση του Διοικητικού Συμβουλίου της ΕΔΙΠΚΑ σε edipka.gr).

Πλέον όμως ο Ν. 4745/2020  αποτελεί μία πραγματικότητα που δεν μπορεί να αγνοηθεί. Τα υπερχρεωμένα φυσικά πρόσωπα οφείλουν να επαναπροσδιορίσουν τις αιτήσεις τους μέσα στις παραπάνω προθεσμίες καθώς διαφορετικά θα εκπέσουν από την αίτηση που έχουν υποβάλλει, η δε ισχύουσα πλέον νομοθεσία δεν προσφέρει τη δυνατότητα δικαστικής ρύθμισης των χρεών με προστασία της κύριας κατοικίας.